چگونه دمای CPU خود را بررسی کنیم؟

به احتمال زیاد شما هم در یک جایی از کار با دستگاه‌تان افزایش دمای CPU یعنی واحد پردازش مرکزی را تجربه کرده‌اید. گاهی اوقات، این اتفاق نتیجه قدیمی شدن سخت افزار شماست. در هر صورت، داغ شدن بیش از حد سیستم، یک مشکل نسبتا رایج است. افزایش دمای CPU متأسفانه می‌تواند پیامدهای مهمی داشته باشد. شما باید دمای CPU کامپیوتر خود را هر چند ماه یکبار یا زمانی که مشکلات عملکردی دارید حتما بررسی کنید.

بررسی دمای (CPU) پردازنده سیستم، چیزی شبیه به بررسی روغن خودرو است! لازم نیست این کار را روزانه انجام دهید، اما باید دمای پردازنده خود را هر چند ماه یکبار بررسی کنید. بررسی دمای CPU، مخصوصا زمانی مطرح‌تر می‌شود که مرتبا سیستم شما درحال انجام کارهای نسبتا سنگین است. مثلا، کار کردن با CPU های مخصوص بازی یا اورکلاک کردن CPU. در نهایت، کنترل دمای پردازنده باعث بهبود عملکرد و کارآیی سیستم می شود.

چگونه دمای CPU خود را در ویندوز بررسی کنیم؟

بررسی دمای پردازنده به آسانی نصب و استفاده از نرم افزار مانیتورینگ و خواندن یک عدد است. در میان ابزارهای سنجش دمای پردازنده، برنامه‌های مختلفی وجود دارند از جمله:

Core Temp

NZXT’s CAM

AIDA64

HWMonitor یا HWiINFO

برای کاربران حرفه‌ای‌تر که در حال اورکلاک کردن CPU خود هستند و می‌خواهند اندازه‌گیری‌ دقیق‌تری داشته باشند هم ابزارهای پیشرفته‌تری وجود دارد. نرم‌افزارهای Intel’s eXtreme Tuning Utility (XTU) و AMD’s Ryzen Master توسط سازندگان تراشه طراحی شده‌اند و گزینه‌های گسترده‌ای را ارائه دهند. این برنامه‌ها تنها چند نمونه از انواع مختلف هستند، استوک لند به شما نشان خواهد داد که NZXT’s  CAM و Core Temp چگونه کار می‌کنند. زیرا این دو برنامه، ساده‌ترین برای نصب و بررسی دمای CPU هستند.

بررسی دمای CPU با برنامه Core Temp

سریع‌ترین و ساده‌ترین راه برای بررسی دمای پردازنده خود استفاده از برنامه Core Temp است. پس از نصب، Core Temp را باز کنید تا وضعیت فعلی CPU از جمله دمای متوسط را ببینید​​.

Core Temp اندازه گیری دما را برای هر هسته از CPU شما فراهم می کند. سمت چپ اندازه‌گیری‌ها، دمای لحظه‌ای هر هسته از CPU را نشان می‌دهد.

ما بیشتر به ستون‌های Min و Max علاقه‌مندیم که حداقل و حداکثر دمای مطلق ثبت شده در حین اجرای برنامه را نشان می‌دهند.

اگر می‌خواهید دمای CPU رایانه شخصی خود را در طول استفاده معمولی بررسی کنید، می‌توانید در حین انجام کارهای رایج، Core Temp را در حال اجرا بگذارید.

البته، بهترین راه برای نظارت بر دمای پردازنده دستگاه آن هم در حین بازی این است که یک جلسه بازی خوب داشته باشید. سپس، با برنامه بررسی کنید تا حداکثر دمای ثبت شده برای CPU را ببینید. اگر این رقم بالاتر از 95 درجه سانتیگراد باشد، جای نگرانی دارد زیرا نقطه خطر است. هر دمایی بین 80 تا 95 درجه سانتیگراد ممکن است جای بهبود داشته باشد.

بررسی دمای CPU با برنامه NZXT’s CAM

NZXT’s CAM، به عنوان یک ابزار نظارت معمولی در ویندوز 10 یا ویندوز 11 بسیار خوب عمل می‌کند. این برنامه انواع اطلاعات مفیدی در مورد CPU، کارت گرافیک، مموری و فضای ذخیره‌سازی سیستم را نشان می‌دهد. اگر نمی‌خواهید حساب کاربری بسازید، می‌توانید از نرم‌افزار در حالت مهمان استفاده کنید.

پس از نصب، CAM به خوبی به شما یک رابط کاربری (UI) ارائه می دهد. ستون اول (PC Monitoring) وضعیت CPU را نشان می دهد که شامل بار، دما، سرعت کلاک و سرعت فن است. برای جزئیات بیشتر می‌توانید یک گشت کوچک در برنامه بزنید و دمای پردازنده اصلی را چک کنید.

بهترین دمای پردازنده چقدر است؟

حداکثر دمای پشتیبانی شده از پردازنده‌ای به پردازنده دیگر متفاوت است. هنگامی که CPU اصطلاحا بیکار است، دمای ایمن چیزی حدود 50 درجه سانتیگراد یا حتی کمتر است. هنگام اجرای یک بازی، رندر کردن یک ویدیو یا سایر کارهای فشرده، CPU شما انرژی بیشتری مصرف می‌کند و بنابراین در دمای بالاتری کار می‌کند. این حداکثر دما است؛ نقطه‌ای که در آن پردازنده شما از کار می‌افتد و برای جلوگیری از آسیب، خاموش می‌شود.

توضیح ساده برای محدوده دمای CPU:

• زیر 60 درجه سانتی گراد: عالی‌ترین دمای CPU
• 60 درجه سانتیگراد تا 70 درجه سانتیگراد: هنوز خوب کار می‌کند، اما کمی گرم می‌شود.
• 70 درجه سانتیگراد تا 80 درجه سانتیگراد: این دما گرم‌تر از چیزی است که می‌توانید داشته باشید مگر اینکه بخواهید اورکلاک کنید. اگر اینطور نیستید، حتما بررسی کنید تا مطمئن شوید که گرد و غباری جریان هوای سیستم شما را مسدود نکرده‌اند.
• 80 درجه سانتیگراد تا 90 درجه سانتیگراد: دمای بالایی برای CPU است. سخت افزار خود را از نظر خراب فن‌ها یا تجمع گرد و غبار بررسی کنید. اگر در حال اورکلاک هستید، تنظیمات خود را دوباره بررسی کنید؛ به‌خصوص اگر ولتاژ اگر آن را تغییر داده‌اید.
• بیش از 90 درجه سانتیگراد: خطر!

اگر دمای پردازنده من خیلی زیاد است، چه کاری باید انجام دهم؟

زمانی که دمای پردازنده سیستم شما از 80 درجه سانتیگراد فراتر رفت، باید سیستم خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید خنک کننده CPU کافی است.

مواردی که باید بررسی کنید:

• آیا سیستم شما (شامل فن و فیلترهای ورودی) تمیز و عاری از گرد و غبار است؟
• آیا تمام فن‌های دستگاه شما در حال چرخش هستند؟
• آخرین باری که از خمیر حراراتی بین CPU و خنک کننده CPU استفاده کردید چه زمانی بود؟ اگر بیش از سه سال از آن گذشته است، دوباره از خمیر حرارتی استفاده کنید.
• آیا مدل خنک کننده CPU شما ظرفیت خنک کنندگی بالاتری نسبت به TDP CPU شما مشخص می‌کند؟
• شاید خنک‌کننده CPU برای سیستم یا لپ‌تاپ شما به قدر کافی نیست؟

اکثر لپ‌تاپ‌ها دارای خنک‌کننده بسیار فشرده هستند که برای عملکرد کوتاه‌مدت به خوبی کار می‌کنند، اما باید در طول جلسات بازی طولانی‌مدت، سرعت خود را کاهش دهند تا زیر آستانه خاموش باقی بمانند.

لپ‌تاپ‌های گیمینگ اغلب سنگین هستند زیرا مملو از سیستم‌های خنک‌کننده گسترده هستند. اگر از کافی بودن خنک کننده‌ها برای سی پی یو سیستم خود مطمئن هستید، ممکن است لازم باشد دوباره خمیر حرارتی را روی CPU خود اعمال کنید. عملکرد اکثر خمیرهای حرارتی پس از حدود سه سال به طور جدی کاهش می یابد. استفاده از خمیر تازه و تمیز کردن سیستم از گرد و غبار می‌تواند قدرت خنک کنندگی بسیار بهتر و عملکرد قابل توجهی بهتری را ارائه دهد.