تنوع مانیتورها برای انواع مختلف کاربری، فت و فراوان است به حدی که هنگام خرید مانیتور ممکن است شما را سردرگم کند. اما شما باید مانیتوری را انتخاب کنید که واقعا برای نیازهای شما ساخته شده باشد. فرقی نمی کند یک مانیتور را برای کارهای اداری و وب‌گردی، گیمینگ یا ویرایش عکس و ویدئو بخواهید. در هر صورت یکسری معیارهای تعیین کننده وجود دارند که با توجه به آن‌ها می‌توانید به درستی برای یک مانیتور هزینه کنید.
تفاوت پنل‌ها در خرید مانیتور
برای خرید مانیتور، باید بدانید که جدا از وضوح یا رزولوشن صفحه نمایش و فاکتورهای دیگر، نوع پنل مانیتور بیشترین تاثیر را در کیفیت کلی تصویر خواهد داشت. تقریبا تمام مانیتورهای امروزی از یکی از فناوری‌های جدید با قابلیت‌های مختلف پشتیبانی می‌کنند. همه این پنل‌ها نقاط قوت و ضعف خود را دارند که هر کدام را برای انواع مختلف کاربران مناسب‌تر می کند.
پنل‌های IPS
این نوع از پنل‌ها، در ازای قیمت بیشتر، کیفیت بصری دقیقتر، زاویه دید گسترده و تصاویر با دقت رنگ بالایی را ارائه می‌دهند. از نظر کنتراست در رده قابل قبول قرار می‌گیرند و از نظر درخشندگی مانیتور، مشکل درز نور اضافی از گوشه‌های پنل وجود دارد.
پنل‌های TN
انواع مختلف پنل TN نسبت به پنل‌های IPS کمترین نرخ کنتراست را دارد. همچنین برای خرید مانیتور باید بدانید که این پنل‌ها، زاویه دید محدود و ضعیفی دارند اما درعوض از زمان پاسخگویی و نرخ به‌روزرسانی سریع‌تری پشتیبانی می‌کنند و مقرون به صرفه‌ترند.
پنل‌های VA
به‌عنوان یک گزینه اقتصادی، پنل‌های VA نسبت کنتراست بالا و طیف رنگی قابل قبولی را ارائه می‌دهند. اگرچه نرخ به‌روزرسانی کمتری دارند اما از زاویه دید و سرعت پاسخگویی خوبی بهره می‌برند که می‌تواند شما را به سمت خرید مانیتور با این نوع پنل‌ها بکشاند.
پنل‌های OLED
زمان پاسخگویی و کیفیت تصویر فوق‌العاده سریعی دارند. در بیشتر موارد حتی سریع‌ترین پنل IPS به اندازه انواع OLED سریع نیست. این پنل‌ها زاویه دید گسترده و نسبت کنتراست و کیفیت تصویر مناسبی را ارائه می‌دهند.
خرید مانیتور منحنی یا مانیتورهای تخت
اگر شما هم هنگام خرید مانیتور، با جذابیت ظاهری مانیتورهای خمیده وسوسه شده‌اید، بد نیست بدانید اصلا این مانیتورها چه تفاوت‌هایی با مانیتورهای صفحه تخت معمولی دارند. بارز‌ترین تفاوت بین مانیتورهای خمیده و صاف، در شعاع انحنای صفحه نمایش است. اعداد 1800R و 3000R به معنی شعاع انحنای نمایشگر می‌باشند که هر چه این عدد کمتر باشد، انحنای پنل نیز بیشتر است. از آنجایی که ما انسان‌ها به طور پیش فرض دو چشم داریم، اجسام را به صورت استریو یا با عمق میدان می‌بینیم. ما جهان را مانند یک سطح صاف درک نمی‌کنیم. اگر بدون توجه به بودجه‌تان می‌خواهید در عمق تصاویر غوطه‌ور شوید، مانیتورهای منحنی گزینه مناسبی هستند. زیرا می‌تواند تجربه بصری همه جانبه‌تری را ارائه دهد، به‌خصوص وقتی صحبت از بازی‌های خاص می‌شود.
البته از حق نگذریم، خرید این مانیتورها بیشتر برای کاربری‌های تک نفره مناسب است زیرا میدان دید باریکی دارند و برای تماشای گروهی عالی نیستند. پس برای بازی‌های گروهی و چندنفره بهتر است به فکر یک مانیتور صاف و صفحه تخت باشید. اگر می‌خواهید یک مانیتور منحنی و غیرعریض داشته باشید، 1800R گزینه ایده آلی است. اما اگر می‌خواهید صفحه نمایشی فوق عریض داشته باشید، 3800R مناسب‌ترین انتخاب است زیرا تعادل مناسبی بین اندازه و انحنا دارد.
رزولوشن
در گذشته نه چندان دور، تا صحبت از خرید مانیتور می‌شد، رزولوشن 1080p استاندارد طلایی برای صفحه نمایش بود، در حالی که امروز در حد رزولوشن پایه است. البته بدانید و آگاه باشید که رزولوشن، تنها مشخصه مهم برای خرید مانیتور نیست. رزولوشن در واقع به تعداد پیکسل‌هایی که به صورت افقی و عمودی نمایش داده می‌شوند اشاره دارد. به عنوان مثال، 1920 x 1080 عدد اول نشان دهنده پیکسل‌های افقی و عدد دوم نشان دهنده پیکسل‌های عمودی است. رزولوشن‌های بالاتر مانند 4K UHD تصویری با کیفیت بالاتری را ارائه می‌کنند، اما به سخت‌افزار قدرتمندتر هم نیاز دارند. هنگام خرید مانیتور هرچه رزولوشن بالاتری داشته باشید، کارت گرافیک شما هم به قدرت پردازش بیشتری نیاز دارد تا بتواند پیکسل‌ها را به موقع تغییر دهد. تصاویر روی مانیتورهای 4K خیره‌کننده به نظر می‌رسند، اما اگر سیستم شما توانایی ارائه 8.3 میلیون پیکسل در هر فریم را نداشته باشد، خروجی بصری شما به کل آسیب خواهد دید.
رزولوشن HD یا 720p
استاندارد HD به این معنی است که 1280 پیکسل به صورت افقی و 720 پیکسل به صورت عمودی نمایش داده می‌شوند. این عدد حداکثر رزولوشن برای دستگاه‌های و کنسول‌های بازی قدیمی بود. با این حال، در بین لپ‌تاپ و دسکتاپ‌های خفن امروزی کمترین رزولوشن است. برای اکثر گیمرها، p720 انتخاب خوبی نیست.
رزولوشن FHD یا 1080p
این رزولوشن 1920 پیکسل را به صورت افقی و 1080 پیکسل را به صورت عمودی بر روی مانیتور نمایش می‌دهد. امروزه، p1080 رایج ترین رزولوشن مقرون به صرفه برای گیمرها است. زیرا می‌تواند تصاویر باکیفیت و دقیقی را نمایش دهد.
رزولوشن QHD یا 1440p
رزولوشن QHD به این معناست که 2560 پیکسل به صورت افقی و 1440 پیکسل به صورت عمودی نمایش داده می‌شوند. بعد از p1080، رزولوشن p1440 دومین انتخاب گیمرهاست.
رزولوشن UHD یا K4
مانیتور با رزولوشن Ultra HD تعداد 3840 پیکسل را به صورت افقی و 2160 پیکسل را به صورت عمودی نمایش می‌دهد. در واقع، پیکسل‌های افقی و عمودی در رزولوشن p1080 را دو برابر می‌کند. چندان از تصور ذهن دور نیست اینکه بازی با رزولوشن K4 چه تجربه فوق العاده‌ای خواهد بود. اگر یک گیمر حرفه‌ای نیستید یا به طور منظم بازی نمی‌کنید، انتخاب عاقلانه ای نیست.
رزولوشن FUHD یا 8K
رزولوشن Full Ultra HD دارای 7680 پیکسل به صورت افقی و 4320 پیکسل به صورت عمودی است. فعلا و تا وقتی رقیب تازه‌ای از راه نرسیده، این رزولوشن تاج سلطنت دنیای گیمینگ را بر سر دارد. شکی نیست که بسیار گران است و به احتمال زیاد برای بسیاری از کاربران حتی ارزش خرید را ندارد چون استفاده‌ای نخواهد داشت.
رفرش ریت
نرخ به‌روزرسانی یا رفرش ریت، به معنی تعداد دفعاتی است که مانیتور شما می‌تواند تصاویر در حال نمایش را در هر ثانیه رفرش یا به‌روز کند. بگذارید یک مثال بزینم، حین خرید مانیتور اگر رفرش ریت آن 60 هرتز باشد، به این معنی است که در هر ثانیه، هر تصویر را 60 بار تغییر داده و به‌روز می‌کند. مانیتورهای جدیدتر، از نرخ تازه‌سازی بسیار بالاتری بهره می‌برند. رفرش ریت بالاتر هم در اجرای نرم و روان حرکات و تصاویر تاثیر مستقیم دارد. زیرا نرخ تازه‌سازی بیشتر به این معنی است که مانیتور می‌تواند تصاویر را در تعداد دفعات بیشتری به‌روز کند در نتیجه حرکت و تغییرات نرم‌تری ایجاد کند. به‌طوری که تفاوت چشمگیری در عملکرد گیمینگ و تصاویر خروجی ایحاد می‌کند.
اگر صفحه نمایشی با رفرش ریت خوب برای بازی دارید، motion blur یا تاری حرکت کمتری تجربه خواهید کرد. در بازار مانیتورها، رفرش ریت‌های مختلفی وجود دارد از 60 هرتز، 75 هرتز گرفته تا 120 هرتز، 144 هرتز، 165 هرتز، 240 هرتز و حتی 360 هرتز و بالاتر. نرخ تازه‌سازی 144 هرتز، شیرین‌ترین و در عین حال معقول‌ترین انتخاب در نظر گرفته می‌شود. زیرا رفرش ریت‌های بالاتر حتی برای گیمرهای حرفه‌ای هم خیلی گران تمام می‌شود و بیشتر بازی‌ها با 144 هرتز به نرمی و راحتی اجرا می‌شوند. اما اگر بودجه کافی دارید و یک سیستم قوی اسمبل کرده‌اید، رفرش ریت‌های بالاتر همچنان ارزش خرید دارند.
زمان پاسخگویی یا Response Time
زمان پاسخگویی مانیتور در واقع مدت زمانی است که طول می‌کشد تا پیکسل‌ها از یک رنگ به رنگ دیگر تغییر کنند. زیرا پیکسل‌ها همیشه در حال تغییر رنگ هستند. اینکه این تغییر رنگ با چه سرعتی اتفاق می‌افتد، یکی از مهم‌ترین فاکتورها در انتخاب مانیتور است. وقتی می‌گوییم زمان پاسخگویی یک مانیتور کم است، به این معنی که تاخیر در تغییر رنگ پیکسل‌ها پایین بوده و چشم شما از سرعت جابه‌جایی پیکسل جا می‌ماند.
اکثر مانیتورهای مدرن، تغییر رنگ پیکسل‌ها را در کمتر از 10 میلی‌ثانیه انجام می‌دهند. اما این زمان پاسخگویی در حد و اندازه مانیتورهای گیمینگ نیست. زیرا لازم است به‌قدری سریع باشند که بتوانند این کار را حتی در کمتر از 1 میلی ثانیه انجام دهند. اگر به دنبال خرید مانیتور گیمینگ مناسب هستید، به یاد داشته باشید که درصورتی که سرعت تغییر رنگ پیکسل‌ها خیلی کند و ضعیف باشد، احتمالا با اثراتی مثل تار شدن و یا حتی Ghosting مواجه می‌شوید. البته اگر تمام کاری که با کامپیوتر یا لپ‌تاپ خود دارید، تایپ کردن، وب‌گردی و این دست کاربری‌های عمومی است، چندان لازم نیست روی زمان پاسخگویی حساس شوید.
پشتیبانی از فناوری‌های مختلف
وجود فناوری‌های مختلف در مانیتور باعث می‌شود تا رنگ‌ها زنده‌تر و دقیقتر به نمایش در بیایند و تمام آنچه مشاهده می‌کنید تنها در یک تصویر عادی خلاصه نشود. برای مثال فناوری HDR امکان نمایش تصویر با کنتراست عمیق‌تر، وسعت رنگ بیشتر و جزئیات دقیقتر را فراهم می‌کند. تکنولوژی‌های G-Sync و FreeSync با هماهنگ کردن رفرش ریت مانیتور با کارت گرافیک، کیفیت تصاویر را ارتقا و پارگی تصویر و تاخیر ورودی را کاهش می‌دهند. FreeSync فناوری ابداعی کمپانی AMD است که در مانیتورها و لپ‌تاپ‌های گیمینگ، ین بردن پارگی تصویر، لرزش و تأخیر ورودی در طول بازی‌ها و ویدئوها را از بین می‌برد. فناوری G-Sync انویدیا هم نرخ تازه‌سازی مانیتور را با فریم‌هایی که در هر ثانیه رندر توسط GPU می‌شوند، هماهنگ می‌کند تا مشکل پارگی تصویر را ایجاد نشود.
کدام مانیتور را باید بخرم؟
اول از هر همه هدف اصلی خود از خرید مانیتور را مشخص کنید، اینکه مانیتور قرار است دقیقا برای کدام نوع کاربری همراه چشم‌های شما باشد. گیمینگ، سایر کاربری‌های حرفه‌ای و یا فعالیت‌های عمومی و روزمره. نرخ تازه‌سازی سریع و زمان پاسخ پایین باید جزء اولین معیارهای گیمرها باشد. برای حرفه‌ای‌ها هر چه رزولوشن بالاتر باشد، کیفیت و گیرایی تصویر هم بهتر است. کوتاه بودن زمان پاسخگویی عالیست نه به این معنی که اولویت همه کاربری‌ها باشد مگر اینکه یک گیمر حرفه‌ای در حال خواندن این مطلب باشد. سریع‌ترین مانیتورهای گیمینگ می‌توانند زمان پاسخگویی 0.5 میلی‌ثانیه داشته باشند.
